vitaminler ve yararları - a b c d e ... vitaminleri - vitamin çeşitleri

http://img.mynet.com/ha3/y/yemek.jpg

Vitaminler yağda eriyenler ve suda eriyenler olmak üzere iki gruba ayrılırlar.

a) Yağda eriyen vitaminler: Yağda ya da yağ çözücüde eriyen vitaminlerdir. Fazla alınmaları durumunda karaciğere depo edilebilirler. Bu nedenle, bu vitaminlere bağlı hastalıklar nadir görülür. Örneğin, karaciğerde depolanan A vitamini, bu vitaminde hiç almayan bir kimseye on ay kadar yetebilir. Yağda eriyen vitaminler A,D,E ve K vitaminleridir.

A vitamini : Bu vitamin eksikliğinde büyüme ve gelişme yavaşlar. Çünkü E vitamini ile beraber büyümede de etkilidir. Yetersiz alındığında, merkezi sinir sisteminde bozukluklar çıkar. Göz dokularında bozulmalar ve gece körlüğü başlar. İnsan A vitamininin iki şekilde karşılayabilir: Birincisi ; A vitamini halinde, karaciğer, yumurta sarısı, balıkyağı ve tereyağında bulunur. İkincisi; provitamin A (karoten) halinde, vücuda alındıktan sonra ince bağırsak ve karaciğerde A vitaminine çevrilir ve karaciğerde depo edilir.

D Vitamini : Bu vitamin eksikliğinde kalsiyum ve fosfor metabolizması bozulur ve kemikleşme olmaz. Çocuklarda kemik eğriliği olarak görülen raşitizm hastalığı orta çıkar. Bu vitamin balık yağı, süt, yumurta akı ve karaciğerde bulunur. D vitamini öncül maddesi basız bitkisel ve hayvansal besinlerle vücuda alınarak, deriden güneş ışığının yardımıyla D vitaminine dönüştürülebilir.

UYARI : A ve D vitaminleri suda erimedikleri için, vücuttan atılamaz ve depolanırlar. Bu nedenle fazlası vücuda zarar verir.

E vitamini : Özellikle bitki tohumlarından elde edilen yağlarda bulunur. Günlük besinlerde bulunduğu için eksikliği fazla görülmez. E vitamini eksikliğinde kısırlık görülür. Bu vitaminin eksikliğinde ayıca karaciğer, kalp ve damar hastalıkları ortaya çıkar ve büyüme yavaşlar.

K Vitamini : İnsan vücudunda, bağırsakta yaşayan bakteriler tarafından sentezlenir. Balık, et, süt ve yeşili sebzeler K vitamini bakımında zengindir. Bu vitamin eksikliğinde kanın pıhtılaşması gecikir. Çünkü bu vitamin pıhtılaşmada etkili olan bir maddenin karaciğerde yapılmasını sağlar.

b) Suda eriyen vitaminler : B grubu olarak adlandırılan B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 ve C vitamini suda eriyen vitaminlerdir. Fazlası vücutta depo edilemez. İdrarla atılır. Bu nedenle her gün ihtiyaç kadar alınması gerekir.

B1 Vitamini ( Thiamin ) : Vücuda az alındığında, iştahsızlık dirençsizlik ve kas krampları görülür. Fazla eksik olursa beri beri denilen sinir sistemi zayıflaması hastalığı ortaya çıkar. B1 vitamini tahıl kabuklarında bol miktarda bulunur.

UYARI : B1 vitamini içeren yiyecekler suda pişirilirken, vitaminin büyük kısmı suya geçer. Bu nedenle bu su atılmayıp kullanılmalıdır.

B2 Vitamini ( Riboflavin ) : Büyüme ve gelişme için gerekli bir vitamindir. Karbonhidrat, protein ve yağlardan enerji elde edilmesinde etkilidir. Vücuda demir emilimini kolaylaştırır. Solunum enzimlerinin yapısına katılır. Eksikliğinde deride beyazlıklar, tırnakların kırılması, deri ve ağızda yaralar oluşur.

B3 Vitamini ( Niasin=Nikotinik Asit=PP ) : Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasında rol oynar. Eksikliğinde deride yaralar, saçlarda ağarma, dökülme, kepeklenme ve sinir sistemi bozuklukları görülür. Eksikliğinde vücudun özellikle ışık gören kısımlarında kırmızı deri yangısı şeklinde ortaya çıkan pellegra hastalığı görülür. Hastalığın ilerleyen safhalarında ruhsal dengesizlikler ortaya çıkabilir.

B5 Vitamini (Pantotenik Asit ) : Karbonhidrat,protein ve yağ metabolizmasında etkilidir. Eksikliğinde deride yaralar,saçların renginin değişmesi,sinir sistemi bozuklukları ve saç dökülmesi görülür.

B6 Vitamini (Pridoksin ) : Alyuvarlarda solunum gazlarını taşıyan, hemoglobinin sentezinde gereklidir. Eksikliğinde kan yapımında ve sinir sistemine bozulma, sinirlilik, uykusuzluk ve yorgunluk görülür.

B7 Vitamini (Biotin ) : Bu vitamin enzimlerin yapısına katılan koenzim olarak görev yapar. Karaciğerde amonyaktan üre oluşumunda, yağ asitleri ve amino asitlerin kullanılmasında etkilidir.

B9 Vitamini (Folik Asit ) : Kemik iliğinde kan hücrelerinin yapımında ve amino asit metabolizmasında görevlidir. Eksikliğinde kansızlık (anemi ) ve deride yaralar görülür.

B12 Vitamini (Kobalamin ) : Protein metabolizması için gereklidir. Kemik iğlinde kana yapımında görev alır. Bu vitaminin eksikliğinde kansızlık, iştahsızlık, yorgunluk ve ruhsal bozukluklar görülür. İnsanda bağırsakta yaşayan bakteriler bu vitamini sentezlerler.

C Vitamini : Hücre metabolizmasında, zehirlerin etkisini yok etmede, hücreler arası maddenin oluşmasında, yaraların iyileşmesine, kan yanında ve hemoglobinin yapımında rol oynar. Eksikliğinde damar duvarlarındaki hücrelerin yapısı bozulur. Bu durumda kan kılcal damarlardan sızar. İlk olarak diş etlerinde kanamalar şeklinde ortaya çıkar. Belirtileri bu şekilde olan hastalık skorbüt adını alır.
alierbulut

About this blog